Hoe Groene Groeiers duurzame startups over hun dode punt heen helpt

Bijna 400 bedrijven hebben zich aangesloten bij VNO-NCW-netwerk Groene Groeiers. Daar vinden bedrijven in alle soorten en maten elkaar rondom groene uitdagingen. “Maar”, benadrukt voorzitter Yousef Yousef, “we zijn ‘double green’. Het draait om de planeet, maar net zo goed om keiharde ‘dollars’.”

Artikel door Felix de Fijter.

Je bent een van de initiatiefnemers van Groene Groeiers. Wat was je motivatie?

“Duurzame startups lopen keer op keer tegen dezelfde twee obstakels op. Eén: het is ontzettend moeilijk om op te schalen van leuke startup naar een serieuze partij. Dus, je hebt een mooi product, je weet dat het werkt, maar de launching customer die de markt gaat laten zien dat je product doet wat je belooft, is waanzinnig moeilijk te vinden.”

“Het tweede probleem is wet- en regelgeving. Denk bijvoorbeeld aan aanbestedingsprocedures. Die moeten heel gedetailleerd zijn. Bijvoorbeeld: er moeten schepen komen en je wilt dat de bodem van die schepen de aangroei van organismen tegengaat. Dan denk je al gauw aan een coating. Maar wat nu als later ineens blijkt dat een schoonmaakrobot ook een goede optie is? Dan wil je flexibel zijn, maar de regels bieden die ruimte vaak niet.”

Waarom hebben vooral duurzame bedrijven met die obstakels te maken?

“Ten eerste omdat je als groene startup, ‘green-up’, vaak te maken hebt met een conservatieve, bestaande industrie. En ten tweede omdat het bij duurzame projecten, denk bijvoorbeeld aan wind op zee, al gauw over gigantische projecten gaat, waar veel geld in omgaat. Hoe kom je daar als kleine ondernemer tussen?”

Je bent zelf ook ondernemer en runt vier bedrijven. Was die launching customer voor jou ook een probleem?

“Absoluut. Mijn bedrijf LG Sonic bestrijdt algengroei, onder meer in grote waterreservoirs. We werken vanuit milieuoogpunt niet met chemicaliën, maar met ultrasoon geluid. We wisten dat het werkte, maar pas toen het grootste drinkwaterbedrijf van de Verenigde Staten uitgebreide tests deed, klant werd en er een grote publicatie verscheen, konden we de wereld veroveren. We zijn nu in 96 landen actief en groeien als kool.” 

Hoe helpt Groene Groeiers de aangesloten bedrijven?

“Op twee manieren. De launching customer proberen we te vinden via match making. Heineken zegt: wij hebben een uitdaging op het gebied van waterzuivering. Dan gaan wij op zoek naar innovatieve bedrijven in ons netwerk die daadwerkelijk kansrijk zijn om die uitdaging succesvol aan te gaan.”

’Grote bedrijven zien vaak door de bomen het bos niet: er zijn zoveel startups die claimen dat ze iets geweldigs doen’

“Dat is fijn voor de grote bedrijven, want zij zien vaak door de bomen het bos niet meer. Er zijn zoveel startups die claimen dat ze iets geweldigs doen. Wij scheiden het kaf van het koren. Maar ook voor de green-ups werkt dit goed; want zij weten dat ze aan tafel komen te zitten met een bedrijf dat echt geïnteresseerd is.” 

“De tweede manier is lobbywerk. Als voorzitter ben ik daar veel van mijn tijd mee bezig. In Nederland, maar ook op Europees niveau; ik ben lid van de advisory board van de European Innovation Council. Hier breng ik doorlopend het belang van kleine ondernemers onder de aandacht en onderstreep ik bijvoorbeeld de noodzaak voor startkapitaal voor green businesses.”

Hoe gaat dat matchen in z’n werk? 

“Er zijn 397 groene groeiers bij ons aangesloten. We proberen hen te matchen met andere partijen rondom specifieke uitdagingen. Bijvoorbeeld: Hoe verbeteren we de waterstofketen? Of: kan er niet een alternatief komen voor dat plastic bakje om een (kruiden)plantje?”

’We richten ons nu op uitdagingen rond het stikstofprobleem, plastics en voedsel’

“Een paar keer per jaar organiseren we themadagen rondom een specifiek onderwerp. De laatste keer stonden de uitdagingen van Philips in Drachten centraal. Het ging over recycling van afvalstromen en energietransitie op deze productielocatie. We hebben toen twintig Groene Groeiers met hen in contact gebracht. In deze coronatijd gaan we gewoon door, maar uitsluitend online. We richten ons nu op uitdagingen rondom het stikstofprobleem, plastics en voedsel.”

Zijn jullie groene groeiers intrinsiek gemotiveerd om bij te dragen aan een groene, circulaire economie?

“Wie alleen maar geld wil verdienen en ideeën pitcht voor een nieuwe dieselgenerator die de ozonlaag afbreekt, hoort niet thuis bij Groene Groeiers. Maar dat geldt ook voor idealisten die bijvoorbeeld in een keer de omslag willen maken naar een vleesloze industrie. Onze leden zijn double green: groen, omdat ze willen bijdragen aan een nieuwe, circulaire economie, maar net zo goed groen omdat ze keiharde dollars willen verdienen.”

Is het voor groene bedrijven goed ondernemen in Nederland?

“Dat is sterk afhankelijk van de industrie. Nederland is een kenniseconomie geworden. Dat is enerzijds positief, want er is veel kennis in huis, maar er is ook een keerzijde. We kunnen ons zó vastbijten in onderzoek en kennisontwikkeling, dat we te terughoudend zijn ten aanzien van nieuwe technologieën. Er is nog te vaak een mentaliteit van ‘eerst zien, dan geloven’. In Amerika is dat heel anders. Als het voordeel van jouw innovatie groot genoeg is, zeggen ze daar ‘let’s do it’.”

De SER gaf in de verkenning Financiële instrumenten voor een circulaire economie aan dat de inzet van financiële overheidsinstrumenten kan bijdragen aan een versnelling. Belasting op grondstoffen, bijvoorbeeld, of circulair aanbesteden. Wat kan de overheid volgens jou doen om de circulaire economie te stimuleren?

“De transitie naar de circulaire economie is een complexe opgave, die heel bewegelijk en dynamisch is. Wat de overheid zou kunnen doen is meegroeien, openstaan voor innovatie, zélf launching customer zijn en het aandurven om steeds opnieuw het eigen denken te veranderen en te vernieuwen.”