Nederlandse innovatieve techondernemers: 'We gaan ten onder aan idiote regelgeving'

Nederland raakt op het gebied van innovatie en technologie steeds verder achterop. Wet- en regelgeving maken het voor techondernemers heel lastig, zeggen ze. Prins Constantijn van Oranje is speciaal gezant van start-up-organisatie Techleap: "In de grootste technologische ontwikkeling, AI, spelen we nauwelijks een rol."

Technologie is de toekomst, dat benadrukte ook de oud-topman van de Europese Centrale Bank Mario Draghi. Hij werd vorig jaar om advies gevraagd door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Draghi kwam met waarschuwende woorden: het is de hoogste tijd dat het Europese economiebeleid drastisch op de schop gaat. Er zijn honderden miljarden extranodig om de Europese economie te redden.

'Idiote regelgeving'

Meer investeren in kennis en innovatie is volgens Draghi cruciaal als de EU de strijd wil aangaan met de economische grootmachten China en de VS. Ook moet het mes in te strenge regelgeving en andere barrières waar innovatieve ondernemers in Europa tegenaan lopen. Dat onderschrijft de techsector van harte. "Wij vinden start-ups leuk en interessant, maar uiteindelijk zetten miljardenbedrijven de toon. Als wij als Europa relevant willen blijven, dan moeten we die start-ups dus de ruimte geven om verder te groeien. Alleen is dat geld nu heel moeilijk op te halen", zegt prins Constantijn.

Job van der Voort, oprichter van het bedrijf Remote, is ook een innovatieve ondernemer. Zijn bedrijf regelt voor andere bedrijven dat ze overal ter wereld medewerkers kunnen aannemen en uitbetalen. Remote is inmiddels miljarden waard en in de VS geregistreerd.

Van der Voort zou andere ondernemers niet direct adviseren een start-up in Nederland te beginnen. Vooral de complexe voorwaarden en beperkingen maken makkelijk investeren in Nederland onbegonnen werk, zegt hij. "We gaan ten onder aan idiote regelgeving en wetgeving."

Het uitblijven van succes in Nederland blijkt ook uit een rapport dat morgen verschijnt over 'de stand van de techsector in Nederland en Europa'. Het aantal nieuwe Nederlandse start-ups is afgenomen van 197 in 2023, naar 128 in 2024. En relatief weinig Nederlandse start-ups groeien uit tot een zogenoemde scale-up: slechts een kleine 22 procent. In de VS geldt dat voor bijna 55 procent van de start-ups.

Nederlandse techbedrijven halen ook veel minder durfkapitaal op dan enkele jaren geleden. In de VS gaat dat veel beter, zegt prins Constantijn: "Amerika is heel flexibel. Er is veel durf om te investeren in iets nieuws. Kijk naar Artificial Intelligence (AI) en biotech. Zij zijn daar in staat heel snel bovenop een trend te springen."

"Alle AI-innovaties werken hier slechter dan in de VS. En waarom moet je op elke website op cookies klikken?", zegt Van der Voort. Ook hekelt hij de Nederlandse arbeidswetgeving. "Als iemand ziek is, zit je daar twee jaar aan vast. Dat is niet te doen voor een start-up die snel kan groeien, maar ook weer snel kan krimpen. Een welvaartsstaat komt ook ten einde als je geen succesvol bedrijfsleven hebt."

Constantijn van Oranje ziet in Nederland en Europa een gebrek aan ambitie. "Je moet bereid zijn grote bedragen in risicovolle investeringen te stoppen. Investeerders en ondernemers vinden honderd miljoen euro hier een goede optie. Maar als je internationaal wilt meedoen, moet je de lat veel hoger leggen." Het gaat dan om miljarden, zegt hij in navolging van Draghi.

De overheid zou een veel grotere rol kunnen spelen, vindt de sector. Maar het kabinet trok juist de stekker uit het Nationaal Groeifonds voor innovatieve bedrijven. Daarin zat twintig miljard euro voor projecten die bijdragen aan duurzame en structurele economische groei. Zonde, vindt Van Oranje: "Als je concurrerend wilt zijn, moet je je afvragen waar je op wilt inzetten."

Nieuw talent

"Ik ga de politiek niet instrueren wat ze moeten doen. Maar als je de keuze maakt voor een kenniseconomie, moet je de basis op orde hebben", zegt Van Oranje. En dat is volgens de tech-ambassadeur een sterke wetenschappelijke basis met veel nieuw talent. "De beste universiteiten brengen ook de beste ondernemingen voort."

Is het nog in te halen of heeft Nederland de technologische boot definitief gemist? Van Oranje: "Ik ben net terug uit India, als je ziet wat ze daar in tien jaar hebben bereikt, dat is ongelooflijk. Veel dingen die wij ook allang hadden kunnen doen, maar niet hebben gedaan."

Ontwikkeling: