Jaarbericht Staat van het mkb 2020

Ondernemen is vooruitzien. Dat is de boodschap van het Comité voor Ondernemerschap in het Jaarbericht Staat van het mkb 2020. De ‘staat van het mkb’ wordt nu uiteraard voor een belangrijk deel bepaald door de coronacrisis. Het Comité schetst een perspectief van herstel en groei voor zowel ondernemers als overheden.

1. Crisis raakt mkb hard en versterkt problemen ‘onder de motorkap’
Het midden- en kleinbedrijf is als motor van de Nederlandse economie hard geraakt door de coronacrisis. Het groeivermogen van het mkb stond al voor de coronacrisis onder druk. Uit eerdere jaarberichten bleek al dat het conjunctureel goed ging, maar ook dat er ‘onder de motorkap’ structurele uitdagingen waren. Ook in 2019 bleven investeringen achter, in innovatie maar ook in menselijk kapitaal en ondernemerschap. De update van het wiel voor duurzame productiviteitsgroei laat zien dat bijna twee derde van het mkb niet investeert in product- of procesinnovatie, terwijl digitalisering en Leven Lang Ontwikkelen (LLO) zeker in het mkb nog te beperkt zijn doorgevoerd.

2. Dit is het moment om structurele problemen aan te pakken
We moeten ons voorbereiden op de volgende fase. De coronacrisis is nog niet voorbij, maar er komt een einde aan. Een ondernemer die vooruitkijkt, neemt nú de beslissingen die helpen om de weg omhoog te vinden, te vervolgen, of juist om het roer om te gooien. Overheden en andere partijen (zoals financiers) moeten hen daartoe faciliteren.

3. Perspectief voor ondernemers: investeren in vernieuwing
Ondernemers kunnen met gerichte investeringen hun kansen verbeteren. Uit analyse van de Rotterdam School of Management (RSM) blijkt dat bedrijven die in bepaalde fasen van hun bestaan stilstaan of krimpen, veerkrachtig zijn en later alsnog productiever kunnen worden. Ook na stagnatie is er een reële kans op herstel en groei. Van de bedrijven die in stagnatie verkeren blijkt gemiddeld 65% in staat om weer te gaan groeien in productiviteit én banen. Het is belangrijk dat zij gebruik maken van de mogelijkheden om hun productiviteit te versterken, bijvoorbeeld op het gebied van innovatie, investeren, gebruik van human capital, managementpraktijken. Gerichte investeringen zijn de sleutel; vooral investeringen in internationalisering en immateriële vaste activa (R&D, software, kennisontwikkeling) zijn doorslaggevend voor het behalen van groei.

4. Perspectief voor overheden: versterken van innovatie, arbeidsmobiliteit en ondernemerschap
Overheden kunnen gerichte verbeteringen aanbrengen in het ondernemersklimaat. De grote verschillen tussen bedrijven maken segmentatie noodzakelijk, dus: maatwerk in maatregelen. Het Comité constateert dat er veel overeenkomsten zijn tussen de aanbevelingen uit het adviesrapport Investeren in herstel en groei van het mkb1 dat het Comité in augustus publiceerde en de steun- en herstelmaatregelen van het huidige kabinet2. De uitdagingen voor het volgende kabinet liggen ‘onder de motorkap’. Hoe kan het ondernemersklimaat op de langere termijn borgen dat er voldoende ruimte is voor investeringen in structureel groeivermogen door innovatie, arbeidsmobiliteit en ondernemerschap?
In het Herstel- en groeiplan van het mkb zijn drie programmalijnen te onderscheiden: investeren in innovatie en groei, ondernemende arbeidsmarkt en productiviteitssprong ondernemers. In het Jaarbericht wordt per programmalijn een aantal verdiepende aanbevelingen gedaan. Benieuwd naar deze aanbevelingen?

>> Lees het hele jaarbericht hier.

>> Bron: NL Groeit, december 2020.